In deze rubriek vind je de aanwinsten van het documentatiecentrum van Smart en Culture & Démocratie, dat in onze kantoren in Brussel is gevestigd.
België heeft 2024 afgetrapt als voorzitter van de Raad van de Europese Unie. Een van haar doelstellingen bestaat erin “de sociale en gezondheidsagenda te versterken”. In dat opzicht wil het Belgische voorzitterschap een gunstige omgeving creëren om de sociale en solidaire economie uit te bouwen. Maar wat is dat, de sociale en solidaire economie?
In deze boekenselectie lees je meer over de geschiedenis en ontwikkeling van de sociale en solidaire economie, internationale invalshoeken, de belangrijkste terminologie en concepten, politieke en militante benaderingen voor het heden en de toekomst, operationele modellen en specifieke voorbeelden van overal ter wereld.
- L’économie sociale et solidaire: Pratiques, théories, débats [Laville, Jean-Louis; 2016]
Jean-Louis Laville denkt in dit werk na over economie en democratie in het Amerikaanse en Europese verenigingsleven. Hij wil weten of de sociale en solidaire economie een “andere economie” is, en interesseert zich voor het ontstaan van hedendaagse, internationale verenigingen en op welke manier ze heropleven. Bovendien onderzoekt hij de theoretische debatten tussen de tertiaire sector en de sociale en solidaire economie.
- Histoires d’économie sociale et solidaire [Draperi Jean-François; 2017]
Ook dit boek heeft een historisch perspectief, maar gaat vooral dieper in op een reeks voorbeelden van coöperaties en zelfbeheerde ondernemingen in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, India en zelfs Japan. Jean-François Draperi reikt in dit boek pistes aan om na te denken over de toekomst van de sociale en solidaire economie, haar waarden en mogelijke banden met de collaboratieve economie, de korte keten of de lokale economie.
- L’économie sociale de A à Z [collectif; 2009]
Dit speciale nummer van Alternatives Économiques is een verklarend woordenboek en daardoor een nuttige, praktische bron van informatie over de sociale en solidaire economie (in het Frans). Het omvat trefwoorden over de verschillende types coöperaties en sociale en participatieve ondernemingen, hun bestuursorganen en beheers- en administratieve vormen, en de nationale en internationale instanties en federaties waarvan ze deel uitmaken. Ook historische figuren in de coöperatieve verenigingen en bewegingen in Europa en bekende namen van de sociale en solidaire economie passeren de revue. En uiteraard mogen termen als “sociétaire”, “capital-risque solidaire”, “utilité sociale” of “participation” niet ontbreken.
- Pour une économie alternative et solidaire [Collectif MB²; 2001]
De auteurs van dit werk wilden geen grote theorieën verspreiden over de alternatieve en solidaire economie, maar reiken denkpistes aan op basis van concrete ervaringen van op het terrein. Het gaat dus om een actieonderzoek gebaseerd op verschillende gevallen en zowel succesvolle als minder succesvolle projecten, waardoor duidelijk wordt wat de uitdagingen en moeilijkheden zijn, maar ook welke lessen daaruit te trekken zijn.
- Économie sociale et solidaire: la clé des possibles [Jeantet, Thierry; 2021]
In dit werk zien we hoe de sociale en solidaire economie verandering kan teweegbrengen door een aantal representatieve voorbeelden van innovatieve burgerinitiatieven. In het licht van crisissituaties allerhande (op het vlak van klimaat, financieel, sociaal, democratisch …) willen die projecten een antwoord bieden op de grote uitdagingen van vandaag door op verschillende niveaus (lokaal, nationaal, internationaal) actie te ondernemen.
- Manifeste pour une conception communiste de l’économie sociale et solidaire [Collectif; 2020]
Welke verbanden zijn er tussen de waarden van de sociale en solidaire economie en de principes van de communistische strijd? In dit manifest zijn we getuige van het collectieve denkwerk rond de uitgangspunten die we in aanmerking moeten nemen en die ontwikkeld en verbeterd moeten worden om het kapitalisme te overstijgen. Bepaalde hoofdstukken zijn gewijd aan de obstakels die moeten worden overwonnen en aan de vormen van samenwerking met overheidsdiensten en ondernemingen.
- Allemaal Sociaal 3.0: Kunnen ondernemers de wereld redden? [Michiels, Filip; 2016]
Wie creëert écht sociale impact? Hoe herdefiniëren we economische waarde om mee de krijtlijnen te trekken voor een andere samenleving? Wat is de rol van de ondernemende burger? Die vragen stelde de auteur onder meer tijdens intensieve gesprekken met sociale ondernemers en deskundigen in de sociale en solidaire economie en op het vlak van duurzame ontwikkeling. Hij geeft voorbeelden van inspirerende, innovatieve modellen in Duitsland en elders die nieuwe vooruitzichten bieden voor een duurzame toekomst.
- Impactgedreven ondernemen: Aan de slag met sociale businessmodellen [Bracke, Pol & Van Wassenhove, Tom; 2015]
Ten slotte krijgen we nog een praktische kijk op sociale ondernemingen. Een van de grootste uitdagingen voor sociale ondernemingen bestaat erin om sociale meerwaarde te creëren, terwijl ze ook een financieel evenwicht moeten bewaren. De auteurs ontwikkelden het Impact Driven Business Modelling (IDBM): een businessmodel waarin sociale en economische doelstellingen elkaar versterken. In dit boek leggen ze de IDBM-methodiek uit en passen ze die op verschillende interessante cases toe.