Heb je al gehoord over de sociale verkiezingen, maar had je er geen interesse voor? Denk je dat de vakbondsafvaardiging niet voor jou van toepassing is omdat je op zelfstandige basis werkt? Lees dit artikel dan zeker eens aandachtig door. Het zal je helpen te begrijpen waar het over gaat en hoe belangrijk deze democratische oefening is voor de gedeelde onderneming en voor jullie, haar leden.
Zowel in België als in Frankrijk kunnen werknemers in ondernemingen, zowel in de privé- als de publieke sector, hun vertegenwoordigers kiezen tijdens de sociale verkiezingen. De verkiezingen vinden om de vier jaar plaats en volgen een specifiek, wettelijk bepaald protocol.
Ze zijn verplicht vanaf een bepaald aantal werknemers en het is aan de werkgever om ze te organiseren.
De personen die verkozen worden, vertegenwoordigen (en verdedigen) de belangen van hun collega’s binnen de onderneming in het kader van de zogenoemde sociale dialoog.
Kortom, de verkozenen geven de werknemers een stem. De werkgever gaat bij hen te rade als er in het bedrijf beslissing genomen moeten worden en ze mogen ook zelf voorstellen doen. Het gaat dan onder meer over de loonvoorwaarden, het evenwicht tussen werk en privé, welzijn op het werk of professionele opleidingen.
Wie mag zich kandidaat stellen? Wie mag stemmen?
Kandidaten voor de verkiezingen moeten niet over specifieke competenties beschikken, maar ze moeten wel zin hebben om zich actief in te zetten voor het leven in de onderneming door toe te zien op het welzijn en de gelijke behandeling van haar werknemers. Er zijn natuurlijk wel bepaalde wettelijke voorwaarden aan verbonden, op het vlak van anciënniteit bijvoorbeeld. Het directiepersoneel mag niet opkomen voor de verkiezingen en mag niet stemmen.
Ook de stemgerechtigden moeten aan een aantal voorwaarden voldoen en bijvoorbeeld al een bepaalde periode (zonder onderbreking) aan het werk zijn in de onderneming.
En bij Smart?
De regels in verband met de sociale dialoog in ondernemingen werden in de jaren 50 uitgevaardigd en weerspiegelen dan ook de beroepswereld van toen. Alleen is die beroepswereld op enkele decennia tijd sterk geëvolueerd. De gedeelde onderneming Smart en de personen die er deel van uitmaken, zijn het levende bewijs van die verandering en willen ze nog meer in de hand werken.
Smart is een werkgever als alle andere, zij het met de volgende bijzonderheden: de coöperatie stelt zowel een klein aantal personen tewerk met een langlopend contract (ondersteunende teams en leden met een contract van onbepaalde duur) als een groot aantal werknemers met tijdelijke contracten van bepaalde duur.
Deze sociale verkiezingen vormen voor de gedeelde onderneming dus een grote uitdaging. Naast het wetgevende kader waarnaar Smart zich als werkgever moet schikken, moet ze immers ook innoveren en het pad effenen voor een bredere vertegenwoordiging van de diverse professionele profielen die deel uitmaken van de coöperatie. Momenteel mogen immers enkel de ondersteunende teams of de vennoten met een contract van onbepaalde duur deel uitmaken van de personeelsafvaardiging.
Maar zoals Damien Noël stelt in een artikel dat net bij Smart verscheen1, moet het verkozen personeel alle werknemers van de onderneming vertegenwoordigen in de sociale dialoog, ongeacht of ze permanent tewerkgesteld zijn of met tijdelijke contracten werken.
De verkiezingen van 2020
Na een aantal wendingen in de procedure door de bijzondere context van dit jaar, vinden de verkiezingen uiteindelijk plaats op donderdag 19 november 2020.
Meer info
- De coöperatieve sociale dialoog bij Smart
- De sociale verkiezingen bij Smart
- De sociale verkiezingen in België